Մեխանիկական աշխատանք, աշխատանքի միավորները

Մեխանիկական աշխատանք
Աշխատանքի միավորները

Տարբերակ 1

I. (1) Նշված դեպքերից որու՞մ է աշխատանք կատարվում.

Ավտոբեռնիչը բարձրացնում է բեռը

Պատասխան՝ 3

II. (2) 6 Ն կշռով բեռը բարձրացվում է 2 մ: Հաշվեք այդ դեպքում կատարված աշխատանքը.

A = Ps
____
P = 6Ն
s = 2մ
____
A = ?
____
A = 6Ն · 2մ = 12 Ջ

Պատասխան՝ 3

III. (2) Ի՞նչ կշռով բեռ կարելի է 5մ բարձրացնել՝ կատարելով 20Ջ աշխատանք.

F = A/s
____
A = 20 Ջ
s = 5 մ
____
F = ?
____
F = 20 Ջ/5 մ = 4 Ն

Պատասխան՝ 1

IV. (3) Քարշակային կատերը քաշում է լաստանավը 5000 Ն ուժով: Ի՞նչ աշխատանք կկատարի մոտորանավը 200 մ ճանապարհի վրա.

A = Fs
____
F = 5000 Ն
s = 200 մ
____
A = ?
____
A = 5000 Ն · 200 մ = 1000000 Ջ = 1000 կՋ

Պատասխան՝ 4

V. (4) 5 մ խորությամբ ջրհորից հանեցին 10 կգ զանգվածով դույլը՝ ջրով լցված: Հաշվեք կատարված ախատանքը.

1.50Ջ 2. 500Ջ 3. 5 000Ջ 4. 2Ջ 5. 0 5Ջ

VI. (3) Մոտոցիկլավարի շարժման ժամանակ նրա վրա ազդում է 60 Ն դիմադրության ուժ: Ինչքա՞ն աշխատանք է կատարում այդ ուժը, երբ մոտոցիկլավարը տեղափոխվում է 50 մ.

1.3 000Ջ 2. 1,2Ջ 3. 100Ջ 4. 110Ջ 5. 300Ջ

VII. (8) Էքսկավատորը 0,5 մ³ ծավալով և 1500 կգ/մ³ խտությամբ բնահողը բարձրացրեց 4 մ: Հաշվեք էքսկավատորի կատարած աշխատանքը.

m = ρV
_____
ρ = 1500 կգ/մ³
V = 0,5 մ³
_____
m = ?
_____
m = 1500 կգ/մ³ · 0,5 մ³ = 750 կգ

F = mg
____
m = 750 կգ
g = 9,8 Ն/կգ
____
F = ?
____
F = 750 կգ · 9,8 Ն/կգ = 7350 Ն

A = Fs
____
F = 7350 Ն
s = 4 մ
____
A = ?
____
A = 7350 Ն · 4 մ = 29400 Ջ ≈ 30000 Ջ

Պատասխան՝ 3

Պարզ մեխանիկա, լծակ, լծակի կենըրոն, թեք հարթություն

1. Որո՞նք են պարզ մեխանիզմները:

Մարզ մեխանիզմներ են՝ լծակը, ճախարակը, թեք հարթությունը, ոլորանը, պտուտակը և այլն:

2. Ի՞նչ է լծակը:

Լծակը ձող է, որը պտտվում է անշարժ հենարանի շուրջը:

3. Ի՞նչն են անվանում ուժի բազուկ:

Ուժի բազուկը հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունն է:

4. Ճախարակի ի՞նչ տեսակներ գիտենք:

Ճախարակի տեսակներ են՝ անշարժ և շարժական ճախարակները:

5. Ո՞ր ճախարակն է կոչվում անշարժ:

Երբ բեռը բարձրացնելիս ճախարակի առանցքը մնում է անշարժ, ապա դա անշարժ ճախարակ է:

6. Ո՞ր ճախարակն է կոչվում շարժական:

Երբ բեռը շարժման ժամանակ ճախարակը նույնպես շարժվում է, ապա դա շարժական ճախարակ է:

7. Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:

8. Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը: Այն օգտագործելիս ինչքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

9. Ի՞նչ է բազմաճախարակը: Այն օգտագործելիս որքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

Բազմաճախարակը անշարժ և շարժական ճախարակների համակցություն է: Քանի որ շարժական ճախարակը օգտագործելիս շահում ենք 2 անգամ, ապա բազմաճախարակը օգտագործելիս շահում ենք դրա շարժուն և անշարժ ճախարակների քանակի կրկնապատիկ շահում ուժի մեջ:

10. Գծե՛լ անշարժ և շարժական ճախարակների սխեմաները:

11. Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում օգտակար:

Օգտակար կոչվում է այն աշխատանքը, որի կատարման համար է ստեղծված մեխանիզմը կամ մեքենան:

12. Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում լրիվ կամ ծախսված:

Լրիվ կոչվում է այն աշխատանքը, որը մեխանիզմի օգտագործմամբ նպատակին հասնելու համար կատարված ամբողջ աշխատանքն է:

13. Ինչո՞ւ լրիվ աշխատանքը միշտ մեծ է օգտակար աշխատանքից:

Լրիվ աշխատանքը հավասար է օգտակար և լրացուցիչ աշխատանքների գումարին, ապա օգտակար աշխատանքը միշտ փոքր է ծախսվածից

14. Ո՞ր մեծոթույունն է կոչվում մեքենայի կամ մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից:

Մեքենայի կամ մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակիցը ցույց է տալիս, թե օգտակար աշխատանքը լրիվ աշխատանքի որ մասն է:

15. Ձևակերպե՛լ մեխանիկայի «ոսկե կանոնը»:

Ահա մեխանիկայի «ոսկե կանոնը».
Մեխանիզմի օգնությամբ քանի անգամ շահում ենք ուժի մեջ, այդքան անգամ կորցնում ենք ճանապարհի մեջ և հակառակը:

16. Հնարավո՞ր է արդյոք, որ ՕԳԳ-ն մեծ լինի 100%-ից:

Մեխանիկական աշխատանք, հզորություն

1. Ե՞րբ է ֆիզիկայում օգտագործվում «աշխատանք» հասկացողությունը:

Ֆիզիկայում «աշխատանք» հասկացողությունը օգտագործվում է այն ժամանակ, երբ դիտարկվում է մարմնի շարժումը որևէ ուժի ազդեցությամբ:

2. Ի՞նչ մեծություններից է կախված մեխանիկական աշխատանքը:

Մեխանիկական աշխատանքը կախված է ուժի և ժամանակի արտադրելից:

3. Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը: Ո՞րն է աշխատանքի բանաձևը:

Ահա աշխատանքի բանաձևը.

A = Fs
A – աշխատանք
F – ուժ
s – ճանապարհ

4. Ի՞նչ միավորով է արտահայտվում աշխատանքը, միավորների ՄՀ-ում:

Միավորների ՄՀ-ում աշխատանքը արտահայտվում է ջոուլ (Ջ)-ով՝ ի պատիվ անգլիացի գիտնական Ջեմս Ջոուլի:

5. Ի՞նչն է կոչվում հզորություն:

Հզորություն կոչվում է մարմնի կատարելու արագությունը բնութագրությունը:

6. Ինչպես հաշվել հզորությունը: Ո՞րն է հզորության բանաձևը և միավորը:

Ահա հզորության բանաձևը.

N = A/t
N – հզորություն
A – աշխատանք
t – ժամանակ

7. Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը՝ իմանալով հզորությունը և աշխատանքը կատարելու ժամանակամիջոցը:

Իմանալով հզորությունը և աշխատանքը կատարելու ժամանակամիջոցը կարելի է հաշվել աշխատանքը այս բանաձևով.

A = Nt
A – աշխատանք
N – հզորություն
t – ժամանակ

5 հետաքրքիր փաստեր Բլեզ Պասկալի մասին

1.Պասկալի գիտական ձեռքեբերումների, հայտնագործությունների պատվին իրենց անուններն են ստացել ճնշման միավորը Միջազգային Միավորների Համակարգում, ամերիկացի գիտնական Նիքլաուս Ուիրթի Pascal ծրագրավորման լեզուն, հիդրոստատիկայի կարևոր սկզբունք համարվող Պասկալի օրենքը և Պասկալի եռանկյունին։

2. Պասկալը ստեղծեց Պասկալի օրենքը, որն ասում է՝ հեղուկի կամ գազի վրա գործադրվող ճնշումը առանց փոփոխության հաղորդվում է հեղուկի կամ գազի ծավալի յուրաքանչյուր կետին։

3. 1641թ. նա ստեղծել է գումարող մեքենա, գտել ամբողջ թիվը մեկ այլ ամբողջ թվի վրա բաժանելու երկանդամային գործակիցների հաշվման եղանակ, որը հայտնի է Պասկալի եռանկյուն անունով:

4. Բլեզ Պասկալի պատվին իր անունն է ստացել նաև (4500) Պասկալ աստերոիդը։Այն հայտնաբերվել է Փետրվարի 3-ին 1989թ.-ին:Մաթեմատիկայում Պասկալի ամենախոշոր ներդրումը հավանականության տեսության զարգացումն է։Գրականության ասպարեզում Պասկալը համարվում է Ֆրանսիական Դասական Շրջանի ամենակարևոր հեղինակներից մեկը, և առ այսօր էլ նրա գրածները կարդում են որպես ֆրանսիական արձակի ամենամեծ վարպետի գործեր։

5. Պասկալն 1669թ. հրատարակած «Խորհրդածություններ…» անավարտ փիլիսոփայական երկում, մարդու արժանիքը համարելով մտածելու ունակությունը, միաժամանակ առաջ է քաշել մարդու ողբերգականության և դյուրաբեկության գաղափարը, մարդուն անվանել է «մտածող եղեգ»: Նա մարդու փրկության միակ ուղին տեսնում էր քրիստոնեական հավատի մեջ:

1662թ. նրա առողջությունը կտրուկ վատանում է, և. 39 տարեկան հասակում մահանում է:

Հետաքրքիր է իմանալ

Լեոնարդո Դա Վինչի

Լեոնարդոն ծնվել է 1452 թվականի ապրիլի 15-ին (հուլյան օրացույցով) գիշերվա ժամը 3-ին^{[Ն 1]} Տոսկանայի լեռնային Վինչի քաղաքում՝ Առնո գետի ստորին հովտում՝ Ֆլորենցիայի հանրապետությունում։ Ինչպես նշում է Անջելա Օտտինո դելա Կիեզան, նրա ծնունդը գրանցվել է Լեոնարդոյի հայրական պապի՝ Սեր Անտոնիոյի օրագրում^[23]։ Նա մեծահարուստ ֆլորենտացի նոտար Մեսեր Պիերո Ֆրուոզինո դի Անտոնիո դա Վինչիի և գյուղացի Կատերինայի արտամուսնական որդին էր^[22][23]։ Ենթադրվում է, որ Կատերինան կարող էր լինել Միջին Ասիայից կամ Միջերկրածովյան ավազանից բերված ստրկուհի։ Ըստ Վինչիում Լեոնարդո դա Վինչիի թանգարանի տնօրեն Ալեսանդրո Վեզոսիի՝ ապացույցներ կան, որ Պիերոն ուներ Կատերինա անունով միջինասիացի ստրկուհի։ Ըստ լուրերի, Լեոնարդոյի մատնահետքի ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ նա ունի միջինասիացու արյուն^[24]։ Հոդվածում որպես ապացույց նշվում է, որ միջինասիական ծագում ունեցող մարդկանց 60 %-ը Լեոնարդոյի վերստեղծված մատնահետքի հետ ունի պտույտների ընդհանրություն։ Հոդվածը նաև նշում է, որ ոմանք դեմ են այս պնդմանը, քանի որ նրանց կարծիքով այսպես հնարավոր չէ գուշակել մարդու ռասան, առավել ևս, երբ միայն մեկ մատի մատնահետքն է հաշվի առնվել^[25]։ Լեոնարդոն ազգանուն չուներ, դա Վինչին պարզապես նշանակում է Վինչիից։ Նրա ամբողջական անունն էր Լիոնարդո դի սեր Պիերո դա Վինչի, որը նշանակում է Լեոնարդո՝ Վինչիի մեսսեր Պիերոյի որդի։ Սեր (մեսսեր) նշանակում էր, որ Լեոնարդոյի հայրը ազնվական էր։

Լեոնարդոյի մանկությունից քիչ բան է հայտնի։ Նա իր կյանքի առաջին 5 տարիներն անցկացրել է Անկիանո գյուղակում՝ իր մոր տանը, իսկ 1457 թվականից ապրել է իր հոր, հորական ծնողների և հորեղբոր տանը՝ Վինչի փոքրիկ քաղաքում։ Նրա հայրն ամուսնացած էր 16-ամյա Ալբիերա Ամադորիի հետ, ով շատ էր սիրում Լեոնարդոյին, բայց երիտասարդ հասակում մահանում է^[26] 1465 թվականին՝ առանց երեխա ունենալու։ Երբ Լեոնարդոն 16 տարեկան էր (1468 թվական), նրա հայրը կրկին ամուսնանում է 20-ամյա Ֆրանչեսկա Լանֆրեդինիի հետ, ով նույնպես առանց երեխա ունենալու մահանում է։ Պիերոյի օրինական ժառանգները ծնվել են նրա երրորդ կնոջ՝ Մարգերիտա դի Գուլյիելմոյից (նա 6 երեխա է ունեցել^[27]՝ Անտոնիո, Ջուլիան, Մադդալենա, Լորենցո, Վիոլանտե և Դոմենիկո) և չորրորդ ու վերջին կնոջից՝ Լուկրեցիա Կորտիջանիից, ով նույնպես 6 երեխա է ունեցել^[28]՝ Մարգերիտա, Բենեդետտո, Պանդոլֆո, Գուլիելմո, Բարտոլոմեո և Ջովաննի^[29][30]։

Թեման.Միջառարկայական նախագիծ` նյութերի«մաքրության »որոշում և առաջադրանքներ գրքերից

Վերցրեք տարբեր մթերքներ,մետաղներ(կաթ,մեղր,արևածաղկի ձեթ և այլն,կամ մետաղներից պատրաստված կենցաղային իրեր)և որոշեք նրանց <<մաքրությունը>>խտության միջոցով:Օգտվեք և առաջնորդվեք Է.Ղազարյանի դասագրքից՝էջ53-ի«Լաբորատոր աշխատանք 2»-ը-ից,և լաբորատորիայում մեր կատարած աշխատանքներից:

Պատրաստեք տեսանյութ,ուղարկեք իմ հասցեին g.mkhitaryn@mskh.am

ԿատարելԳ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I>>-ից  էջ29-39-ի տարբերակները և Է.Ղազարյանի դասագրքից՝էջ171ից մինչև էջ172 -ի խնդիրները՝ 59 -ից մինչև 80 խնդիրը

29-39 էջեր

Մխիթարյան Մաս I.

Էջ 29.

Տարբերակ 1.

I.  v=100մլ Պատասխան 1.

II. a-50 b-40 n-5 c-? բանաձև c=a-b/n=50մլ-40մլ:5=2մլ c1=+-c/2=+-2մլ/2=1մլ Պատասխան 2.

III. v=76մլ Պատասխան 4.

Տարբերակ 2.

I. V=250մլ Պատասխան 3.

II. a-250 b-200 n-10 c-? բանաձև c=a-b/n=250-200:10=5մլ Պատասխան 1.

III.

Տարբերակ 3.

I. V=100մլ Պատասխան 2.

II. a-100 b-90 n-2 c-? բանաձև c=a-b/n=100-90:2=5մլ պատասխան 1.

III. V=60մլ Պատասխան 1.

Տարբերակ 4.

I. v=1000մլ պատասխան 1.

II.  a-700 b-600 n-10 c-? c=a-b/n=700-600:10=10մլ պատասխան 3.

III. V=940 պատասխան 3.

Էջ 31.

Մարմնի ծավալի որոշումը․

Տարբերակ 1.

I. a-900 b-800 n-10 c-? c=a-b/n=900=800:10=10մլ պատասխան 4.

II. v=490սմ^3 պատասխան 2.

III. v=800սմ^3 պատասխան 4.

IV. v=310սմ^3 պատասխան 1.

Տարբերակ 2.

I. a-90 b-80 n-10 c-? c=a-b/n=90-80:10=1սմ^3 պատասխան 2.

II. v=70 պատասխան 2.

III. v=80 պատասխան  3.

IV.

Տարբերակ 3.

I. a-80 b-70 n-10 c-? c=a-b/n=80-70:10=1սմ^3 պատասխան 4.

II. v=54սմ^3 պատասխան 2.

III. v=81սմ^3 պատասխան 1.

IV.

Տարբերակ 4. 

I. a-70 b-60 n-2 c-? c=a-b/n=70-60:2=5սմ^3 պատասխան 2.

II. v=100սմ^3 պատասխան 3.

III. v=90սմ^3 պատասխան 1.

IV.

Էջ 33.

Տարբերակ 1.

I. Բետոնի խտությունը 2200կգ/մ^3, որը նշանակում է, որ 1մ^3 ծավալով բետոնը 2200կգ է։ Պատասխան 1.

II. V=20մ^3, M=16000կգ, P=? P=m/v-16000կգ/20մ^3=800կգ/մ^3 պատասխան 2.

III. V=0,002մ^3. M=1,6կգ․ P-? P=m/v-1,6/0,002=800կգ/մ^3. Պատասխան 4.

IV. P=2700/1000=2,7գ/սմ^3 պատասխան 1.

Տարբերակ 2.

I. Բանաձևերը գրելիս խտությունը նշանակում են-p.զանգվածը-m, ծավալը-v. տառով։ Պատասխան 3.

II. Սառույցի խտությունը 900կգ/մ^3 է-m-900կգ/մ^3։ Դա նշանակում է որ․ ՝ 1մ^3 ծավալով սառույցի զանգվածը 900կգ է։Պատասխան 1.

III.

IV. Բենզինի խտությունը 710կգ/մ^3 է։ Գ/սմ^3 կլինի-7,1գ/սմ^3=710/100=7,1գ/սմ^3: Պատասխան 1.

V.

էջ 34.

Տարբերակ 3. 

I. Որպեսզի գտնենք մարմնի խտությունը, հարկավոր է․ ՝ զանգվածը բաժանել ծավալին v=m/p. Պատասխան 1.

II. Կերոսինի խտությունը 800կգ/մ^3 է m=800կգ/մ^3։ Դա նշանակում է, որ 800կգ զանգվածով կերոսինը զբաղեցնում է 1մ^3 ծավալ․ Պատասխան 2.

III.

IV. Արծաթի խտությունը 10500կգ/մ^3 է։ Գ/սմ^3 կլինի-105գ/սմ^3=10500/100=105.

V.

Էջ 35.

Տարբերակ 1.

I. Առաջին բաժանման արժեք-C=a-b/n=150մլ-50մլ/5=10մլ. պատասխան 2. 

Չափման սխալը C1=+-C/2=10մլ/2=+-5մլ.

II. Ջրի ծավալը V1-Ա,Բ V2=

171-172 խնդիրներ 59-80

Կարդալ,ծանոթանալ,սովորել՝

Թեման.Ուժ:Տիեզերական ձգողության ուժ:Ծանրության ուժ:Առաձգականության ուժ:Հուկի օրենք:Ուժաչափ:

Դասարանում  քննարկվող հարցեր.

 1.Ինչ է բնութագրում ուժը:

Ուժ է կոչվում այն ֆիզիկական մեծությունը, որի միջոցով քանակապես բնութագրում են մարմինների փոխազդեցությունը։ Ուժը արագության փոփոխության պատճառն է։

2.Որ ուժն է կոչվում 1նյուտոն(1Ն):

1 նյուտոնն այն ուժն է, որի ազդեցությամբ 1կգ զանգվածով մարմինը 1 վայրկյանում իր արագությունը փոխում է 1մ/վ-ով։

3.Ինչպիսի մեծություն է ուժը:

Ուժը վեկտորական մեծություն է:

4.Որ ֆիզիկական  մեծություններն են վեկտորական,և որոնք՝սկալյար։

Վեկտորական

Այս դեպքում ասում են, որ վեկտորական մեծությունը ունի ուղղություն և արժեք։ Վեկտորական ֆիզիկական մեծություններ են ուժը, արագությունը, իմպուլսը և այլն։

Սկալյար

Սկալյար մեծությունը կարող է բնութագրվել մեկ թվով։ Սկալյար ֆիզիկական մեծություններ են զանգվածը, էներգիան, ուժի աշխատանքը, խտությունը, ջերմաստիճանը և այլն։

5.Ուժի ազդեցության արդյունքը ինչ մեծություններից է կախված

Ուժի ազդեցության արդյունքը կախված է զանգվածից:

6.Որ մարմիններն են փոխազդում տիեզերական փոխազդեցության ուժերով

Մակերևույթամոտ բոլոր մարմինները։

7.Ինչից է կախված տիեզերական  ձգողության ուժը

Տիեզերական ձգողության ուժը կախված է հեռավորությունից։

8.Ինչ բանաձևով է որոշվում ծանրության ուժը

F_ծ=mg

9.Որ երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա:

10.Դեֆորմացիայի  օրինակների քննարկում

Երբ բեռը դնում ենք հենարանների դրված տախտակին այն ճկվում է։ Կամ սեղմելիս զսպանակը կարճանում է, իսկ ձգելիս երկարում։ Նշված դեպքերում ասում են, որ մարմինը դեֆորմացվում է։

11.Որ դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ

Եթե արտաքին ուժի ազդեցության բացակայությունից հետո մարմինը լրիվ վերականգնում է իր նախկին ձևն ու չափերը, դեֆորմացիան կոչվում է առաձգական, հակառակ դեպքում պլաստիկ։

12.Որ ուժն են անվանում ծանրության ուժ

Այն ուժը, որով Երկիրը ձգում է մարմինները, կոչվում է ծանրության ուժ։

13.Ինչպես է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

Ինչքան ծանրության ուժն մեծ է, ապա այդքան էլ մարմնի զանգվածն է փոքր:

14.Որ ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպես է այն ուղղված:

Երբ ձգման շնորհիվ մարմնում առաջանում է ուժ, որը մոդուլով հավասար է այն ուժին, որով ազդում ենք նրա վրա և ուղղված է այդ ուժին հակառակ։ Այդ ուժը կոչվում է առաձգականության  ուժ։

15.Հուկի օրենքի ձևակերպում

Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առաձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին։

16.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը

F_առ=kx

17.Ինչ կառուցվածք ունի ուժաչափը

Հիմնական մասն զսպանակն է, որի ստորին ծայրը վերջանում է կեռիկով: Զսպանակին ամրացված է ցուցիչ:

18.Որ օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը

Այն հիմնված է Հուկի օրենքի վրա:

Զսպանակավոր ուժաչափի աստիճանավորում

Նախագիծ

Անհրաժեշտ պարագաներ

• ուժաչափ
• ամրակալ
• ուժաչափի չափ սպիտակ թուղթ
• գրիչ
• կշռաքարեր

Ընթացք

1. Ուժաչափի սանդղակը ծածկել սպիտակ թղթով:
2. Ուժաչափն ուղղաձիգ դիրքով ամրացնել ամրակալանի թաթիկին: Սպիտակ թղթի վրա հորիզոնական գծիկով նշել ուժաչափի ցուցմունքը և վրան գրել «0» թվանշանը: Դա կլինի զրոյական բաժանումը:
3. Ուժաչափի կեռիկից կախել 102 գ զանգվածով բեռ: Ուժաչափի ցուցիչի նոր դիրքը նույնպես նշել հորիզոնական գծիկով:
4. Ուժաչափից կախել նույն զանգվածով (102գ) երկրորդ, երրորդ, չորրորդ բեռները՝ ամեն անգամ թղթի վրա հորիզոնական գծիկներով նշելով ցուցիչի դիրքը:
5. Այժմ ուժաչափը հանել ամրակալանի թաթիկից և հորիզոնակա գծիկների դիմաց,սկսած երկրոդից, գրել 1, 2, 3, 4 թվերը: «0» թվանշանի վերևում գրել ուժի չափման հիմնական միավորը «Ն» (Նյուտոն):
6. Աստիճանավորված ուժաչափով չափել որևէ մարմնի, կամ բեռի կշիռ:

1. Ո՞րն է ուժի նշանակման տառը, հիմնական միավորը, այլ միավորները:

Ուժի նշանակման տառը «Ն» է (կարդացվում է՝ Նյուտոն): Այն անվանվել է ֆիզիկոս Իսահակ Նյուտոնի պատվին:

2. 102գ զանգվածով բեռի վրա ի՞նչ ուժ է ազդում և ինչքա՞ն:

102գ զանգվածով բեռի վրա ազդում է 1 Ն ծանրության ուժ:

3. Ինչքա՞ն ուժով է բեռը ձգում ուժաչափի զսպանակը:

4. Բեռի վրա ազդող ուժը, ո՞ր ուժի հետ է հավասարակշռվում:

5. Երբ բեռը դադարի վիճակում է, ի՞նչ ուժեր են նրա վրա ազդում:

Երբ բեռը դադարի վիճակում է, նրա վրա ազդում են ծանրության, դադարի շփման ուժերը:

Մարմինների վրա ազդող ծանրության ուժ

Նախագծի շրջանակներում ես կհաշվեմ իմ վրա ազդող ծանրության ուժը՝ ծանրության ուժի բանաձևի օգնությամբ.

Fծ = mg
m = 60 կգ
g = 9,8 Ն/կգ
Fծ = 60 կգ · 9,8 Ն/կգ = 588 Ն

Հաշվեցի, որ իմ վրա ազդող ծանրության ուժը 588 Ն է:
Նաև կհաշվեմ եղբայրներիս վրա ազդող ծանրության ուժը.

Fծ = mg
m = 50 կգ
g = 9,8 Ն/կգ
Fծ = 50 կգ · 9,8 Ն/կգ = 490 Ն

Fծ = mg
m = 8,5 կգ
g = 9,8 Ն/կգ
Fծ = 8,5 կգ · 9,8 Ն/կգ = 83,3 Ն

Առանձգականության ուժ

1. Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա:

Դեֆորմացիան արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափերի փոփոխությունն է:

2. Դեֆորմացիայի օրինակներ բերեք:

3. Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական, ո՞րը՝ պլաստիկ: Բերել օրինակներ:

Առանձգական է կոչվում այն դեֆորմացիա, որը արտաքին ազդեցության վերանալուց հետո վերականգնում է իր հին ձևի ու չափերի: Պլաստիկ է կոչվում այն դեֆորմացիա, որը արտաքին ազդեցության վերանալուց հետո չի վերականգնում իր հին ձևի ու չափերի:

4. Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգական ուժ, և ինչպե՞ս է այն ուղղված:

Առանձգական ուժը այն ուժն է, որը մոդուլով հավասար է այն ուժին, որով ազդում են նրա վրա և այն ուղղված է այդ ուժին հակառակ:

5. Հուկի օրենքի ձևակերպում:

Առանձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առանձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին:

6. Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը:

Fառ = kx
Fառ – առանձգականության ուժ
k – կոշտություն
x – դեֆորմացիայի չափ

7. Ի՞նչ կառուցվածք ունի ուժաչափը:

Ուժաչափը կազմված է զսպանակից, որի ներքևի ծայրին ամրեցված է ցուցիչ: Երբ զսպանակի կեռիկի վրա ուժ է ազդում, այն սահում է, իսկ ուժաչափի սանդղակը ցույց է տալիս ուժի համապատասխան արժեքը:

8. Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը:

Ուժաչափի աշխատանքը հիմնված է Հուկի օրենքի վրա:

Տիեզերական ձգողության ուժ:Ծանրության ուժ:Առաձգականության ուժ:Հուկի օրենք:Ուժաչափ:

Դասարանում  քննարկվող հարցեր.

1.Ինչ է բնութագրում ուժը:

Ուժը քանակապես բնութագրում է մի մարմնի ազդեցությունը մյուս մարմնի վրա:  

2.Որ ուժն է կոչվում 1նյուտոն(1Ն):

1նյուտոն կոչվում է այն ուժը, որի ազդեցությամբ 1 կգ զանգվածով մարմինը 1 վայրկյանում իր արագությումը փոխում է 1 մ/վ-ով:  

3.Ինչպիսի մեծություն է ուժը:

Ուժը ունի ուղղություն եւ այն վեկտորական մեծություն է: 

4.Որ ֆիզիկական  մեծություններն են վեկտորական,և որոնք՝սկալյար

Այն մեծությունները, որոնք ունեն ուղղություն, կոչվում են վեկտորական, իսկ այն մեծությունները, որոնք ունեն միայն թվային արժեք, կոչվում են սկալյար մեծություններ:

5.Ուժի ազդեցության արդյունքը ինչ մեծություններից է կախված:

Ուժի ազդեցության արդյունքը մի շարք մեծություններից է կախված՝ արագությունից, տիեզերական ձգողության ուժից եւ այլն:

6.Որ մարմիններն են փոխազդում տիեզերական փոխազդեցության ուժերով:

Տիեզերքում գտնվող բոլոր մարմինները փոխազդում են տիեզերական փոխազդեցության ուժով: Լուսնի փոխազդեցության հետեւանքով տեղի են ունենում մակընթացություններ եւ տեղատվություն, Մոլորակներն են Արեգակի շուրջը պտտվում նրա ձգողության հետեւանքով:

7.Ինչից է կախված տիեզերական  ձգողության ուժը

Մարմինների միջեւ հեռավորությունից է կախված ձգողության ուժը: 

8.Ինչ բանաձևով է որոշվում ծանրության ուժը

F=mg

9.Որ երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա

Արտաքին ազդեցությա  հետեւանքով մարմնի ձեի եւ չափերի փոփոոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա:

10.Որ դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ

Երբ արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետո մարմինը վերականգնում է նախկին ձեւը, դեֆորմացիան առաձգական է, հակառակ դեպքում ՝ պլաստիկ:

11.Որ ուժն են անվանում ծանրության ուժ

Այն ուժը, որով երկիրը ձգում է մարմինները, կոչվում է ծանրության ուժ:

12.Ինչպես է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

Որքան մեծ է մարմնի զանգվածը, նրա առաջացրած ուժը այդքան մեծ է: 

14.Որ ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպես է այն ուղղված:

Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ, խոչընդոտում է դեֆորմացիային և ձգտում վերականգնել մարմնի ձևն ու չափերը, կոչվում է առաձգականության ուժ:

15.Հուկի օրենքի ձևակերպում

Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առաձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին:

16.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը

Fառ=kx

17.Ինչ կառուցվածք ունի ուժաչափը

Ուժաչափի հիմնական մասը զսպանակն է, որի մի ծայրն անշարժ ամրացված է զսպանակի իրանին, իսկ մյուս` կեռիկավոր ծայրն ազատ է:

18.Որ օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը

Ուժաչափի աշխատանքը հիմնված է Հուկի օրենքի վրա:

Լրացուցիչ առաջադրանք

1.Որքան է 2տ զանգվածով փղի վրա ազդող ծանրության ուժը:

2×9,8=19.6

3.Հաշվել ջրի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 90Նէ:

m=F/g    90: 9,8= 9,2